Dla wierzącego katolika najważniejszym momentem w historii świata jest zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa – w tym czasie zostaje pokonana śmierć, a w nas rodzi się nadzieja życia wiecznego. Uroczystości, które obchodzimy z tej okazji nazywają się Wielkanocą. Obchodząc pamiątkę tego wydarzenia Kościół nie tylko przypomina to co było kiedyś – to jest mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa, ale uobecniając Zbawczą Mękę i przejście Chrystusa ze śmierci do życia przeżywa je aktualnie tu i teraz oraz w każdym czasie.
Aby przygotować się na tak doniosłe i ważne wydarzenie należy się do niego odpowiednio przysposobić. W tym pomaga nam czas czterdziestodniowego przygotowania zwanego Wielkim Postem. Skupiamy się w nim na aspektach zerwania z grzechem i pokuty oraz wspominamy mękę i śmierć Jezusa Chrystusa szczególnie podczas nabożeństw ku temu przeznaczonych.
Warto tutaj zatrzymać się nad historią powstania jednego z najbardziej rozpowszechnionego nabożeństwa podczas Wielkiego Postu w Polsce, a mianowicie nabożeństwa Gorzkich Żali.
W katedrach oraz w innych znaczniejszych kościołach, w których występowały zespoły śpiewacze, organizowano szczególnie w niedzielne popołudnia Wielkiego Postu uroczyste śpiewanie opisów Męki Pańskiej, czyli Passio. Niemałą trudność sprawiało to, że śpiewy były po łacinie oraz z użyciem trudnych melodii. Co dla wielu wiernych było barierą nie do przejścia, aby włączyć się do wspólnego śpiewu
i przeżywania Męki Pańskiej.
Ksiądz Wawrzyniec Benik ze zgromadzenia księży misjonarzy świętego Wincentego à Paulo opiekujący się Bractwem św. Rocha w parafii Św. Krzyża w Warszawie, podjął się trudu napisania i opracowania nabożeństwa dla bractwa, którym się opiekował.
Korzystał z łacińskich opisów męki Jezusa, brewiarzowych wzorów oraz z polskich XVI-wiecznych pieśni wielkopostnych. Po raz pierwszy tekst nabożeństwa opublikowano w Warszawie, w 1707 roku, pod tytułem Snopek mirry z Ogroda Gethsemańskiego albo Żałosne Gorzkiej Męki Syna Bożego. Zwyczaj odprawiania nabożeństwa w wielkopostne niedziele rozpowszechnili misjonarze św. Wincentego à Paulo poprzez misje ludowe.
Czym Gorzkie żale wyróżniają się spośród innych nabożeństw Wielkiego Postu?
Z pewnością prosta forma tego nabożeństwa która rozpoczyna się od hymnu przedstawiająca następujące po sobie wydarzenia z Męki Pańskiej sprzyja rozpowszechnianiu się tego nabożeństwa.
Ułożony w sposób litanijny lament duszy bolejącej nad cierpieniami Jezusa, na który uczestniczący odpowiadają wspólnym wezwaniem i wyznaniem miłości do Jezusa: JEZU MÓJ KOCHANY.
Ujmująca jest także Rozmowa duszy z Matką Bolesną. Szczególny dialog człowieka, poruszonego cierpieniem Pana i współcierpienia z Maryją.
Nabożeństwo Gorzkich żali jest nabożeństwem szczególnie bogatym w treść teologiczną podaną
w przystępnej dla ogółu wiernych formie. Wszystko po to, aby jego uczestnik mógł duchowo zjednoczyć się z cierpiącym Panem. To śpiewane rozważanie o Męce Pańskiej jest jednocześnie modlitwą i prośbą o nawrócenie osobiste i całego świata do Miłości, która przez ludzi nie zawsze jest kochana.
Dlaczego tak ważne jest nabożeństwo Gorzkich żali w czasie przeżywania Wielkiego Postu?
To nabożeństwo istnieje w historii Kościoła w Polsce ponad 300 lat, czyli ma wielowiekową tradycję.
Jest ogromną pomocą duchową w przygotowaniu się do sakramentu pokuty i pojednania oraz we właściwym przeżyciu Wielkiego Postu.
Nabożeństwo to daje nam szczególną możliwość na uzyskanie wielu łask od Chrystusa.
Jest możliwością na uzyskanie odpustu zupełnego, pod zwykłymi warunkami.
W przystępnej formie podana jest treść teologiczna sprzyjająca jej kontemplacji.
Uwrażliwia nas na mękę i śmierć Jezusa poprzez zwrócenie uwagi na uczucia.
Warto jest uczestniczyć w nabożeństwie Gorzkich żali, aby jeszcze bardziej przybliżyć się do Boga.
W naszym kościele nabożeństwo Gorzkich Żali jest celebrowane w niedzielę Wielkiego Postu
o godz. 17:30
